Jan Boelhouwer over gebruik MKBA

JanBoelhouwer.JPGJan Boelhouwer is burgemeester van Gilze-Rijen. Hij diende in de periode 2003-2010 als Kamerlid voor de PvdA. In deze periode voerde hij met name het woord bij waterprojecten. In een interview vertelt hij over zijn ervaringen met het gebruik van de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) in politieke besluitvorming.

MKBA telde niet zo zwaar mee

Bij alle projecten waar ik mee te maken had, zat een MKBA en eerlijk gezegd telde dit niet zo zwaar mee. We namen er kennis van. Als het in je straatje paste konden we altijd zeggen dat de MKBA ook uitwijst dat het een goed plan was. Maar mocht de MKBA eventueel niet goed voor je uitpakken, dan was het geen probleem om op je standpunt te blijven. Het was een ondergeschikt instrument. Er zijn allerlei andere mechanismen die niet in een MKBA terugkomen die vaak veel belangrijker zijn in de besluitvorming. Besluitvorming is vaak niet gebaseerd op feiten, maar op emoties en slim het politieke spel spelen. Rijkswaterstaat probeerde Kamerleden altijd te overtuigen met cijfers. We konden net zoveel cijfers krijgen als we wilden en daarna kregen we er nog tien keer zoveel bij die we niet wilden. Rijkswaterstaat vond dat Kamerleden goed geïnformeerd moesten zijn. En onder goed geïnformeerd verstonden zij veel cijfers. Het probleem is dat je steeds minder waarde gaat hechten aan cijfers als je met cijfers wordt doodgegooid . Je werd er letterlijk mee doodgegooid. “Maar wij beslissen hier en niet jullie met je cijfertjes,” dat was vaak de houding van de Kamerleden.

Toedeledokie

Als een groep burgers een debat bijwoont, omdat zij voor of tegen een project zijn, dan is de kans aanmerkelijk groter dat volksvertegenwoordigers hier iets mee doen. Een vrij kleine groep kan heel massaal lijken, zeker als ze zich goed hebben georganiseerd en in de media veel aandacht genereren. Een project kan doorgaan, simpelweg omdat er een grote groep mensen aanwezig is met spandoeken die dit project steunt. Dit heeft een overtrokken invloed op de besluitvorming. De reden hiervoor is dat je als volksvertegenwoordiger burgers per definitie serieus neemt. Je kunt als volksvertegenwoordiger niet zeggen: “u moet maar ergens anders aankloppen met uw probleem”. Dat kun je als bewindspersoon nog zeggen maar als Kamerlid niet. Je neemt mensen serieus. Als er een groep mensen om 5.30 uur vanuit Friesland een bus in is gestapt om een debat bij te wonen en ze dienen van tevoren al een petitie in. Dan ga je niet zeggen: “wat heeft u nou voor doms gedaan. U bent in de bus gestapt om 5:30 uur. Toedeledokie. Een goede reis terug.” Dat doe je niet. Omdat je ze dan niet serieus neemt. Wij politici zijn de laatste die de burger niet serieus willen nemen.

Waar komen Kamerleden vandaan?

Zeker als Kamerlid van buiten de Randstad heb je de neiging om op te komen voor jouw regio. Je moet ook wel opkomen voor je regio, want als het erop aankomt dan is de landelijke politiek erg gericht op de Randstad. Neem bijvoorbeeld de Q-koorts in Brabant. Er vielen hier doden. Er zijn duizend mensen blijvend invalide door geraakt. Ik zal je vertellen dat als dit in hartje Amsterdam gebeurd was, dan had het de wereldpers gehaald vanaf dag 1, terwijl er halfslachtig wordt ingegrepen als het in het buitengebied gebeurt.

Wilhelminakanaal

Een project dat mede door mijn inzet voor mijn regio (Brabant) is gerealiseerd, is de verbreding van het Wilhelminakanaal bij Tilburg. Het Wilhelminakanaal moest verbreed worden, anders zouden er allerlei bedrijven wegtrekken naar een snelweglocatie en dan zou de vracht verder over de weg worden vervoerd. Echter, minister Peijs vond dat het niet moest gebeuren. Ik heb toen een paar Kamerleden uitgenodigd voor een werkbezoek bij die bedrijven. Die bedrijven vertelden wat het belang was en dat ze zich zouden verplaatsen als het niet door zou gaan. De wethouder van het CDA vertelde hoe belangrijk dit project was voor de zesde stad van Nederland. De SP en de SGP waren voor, want die waren bijna per definitie voor binnenvaartprojecten. Ook de ChristenUnie en Groenlinks waren voor en de CDA wethouder van Tilburg had de woordvoerder van het CDA in de Tweede Kamer opgetrommeld. Dan begint er een windje door de zaal heen te waaien dat het onvermijdelijk is dat het gebeurt. Er worden wel vragen gesteld, maar op het moment dat de pers erbij zit gaat geen één Kamerlid azijn zitten zeiken. Dan ben jij degene die in de pers komt die er geen oog voor heeft wat hier allemaal belangrijk is. Zo’n soort psychologisch wollen deken waar iedereen onder komt te liggen wordt op dat moment georganiseerd. Het is dus ook extreem belangrijk dat er pers aanwezig is bij zo’n werkbezoek. Na het werkbezoek heb ik tegen die bedrijven gezegd: “die Kamerleden zijn bij jullie geweest. Jullie zitten allemaal op de publieke tribune als het behandeld wordt in de Tweede Kamer.” Het is heel erg belangrijk dat zij daar aanwezig zijn, anders denken Kamerleden dat het probleem blijkbaar niet belangrijk genoeg is. Uiteindelijk zaten ze ook allemaal op de publieke tribune bij het debat. Ze kregen allemaal een handje van de Kamerleden. Dat was weer een weerzien. De MKBA voor het Wilhelminakanaal was erg negatief, maar deze ging uit van een afschrijvingstermijn van 40 jaar. Toen heb ik tegen de minister gezegd: “wie bedenkt er dat we een kanaal afschrijven in 40 jaar. Een kanaal graven wij voor 200 jaar als het niet langer is. Die MKBA is gebaseerd op onzin.” Dan zei de minister: “ja dat is onze systematiek.” Dan zei ik: “beter kunt u niet aangeven dat die MKBA niet van toepassing zou moeten zijn in dit geval.” Uiteindelijk was het tijdens het debat ook kat in het bakkie. Als regionaal Kamerlid probeer je dit soort projecten tot stand te brengen, omdat je daarmee laat zien dat jij je inzet voor Brabant en Tilburg.

Chinook

Ik ken nog een mooi werkbezoek dat er duidelijk aan heeft bijgedragen dat een project is gerealiseerd. Jan Kamminga was Commissaris van de Koningin van Gelderland. Die wilde duidelijk maken dat de Veluwe aan het verrommelen was. Als je op de kaart kijkt of door de Veluwe rijdt dan kan je dat moeilijk zien. Dat kan je alleen vanuit de lucht zien. Wat deed hij? Hij regelde bij het Rijk een Chinook helikopter en alle Kamerleden vlogen mee met de laadklep open. Kamminga vertelde via de koptelefoon over de verrommeling en wat ze van plan waren. Dit is natuurlijk het werkbezoek dat op mij de meeste indruk heeft gemaakt. Ik had nog nooit in een helikopter gezeten laat staan in zo’n Chinook. Na de vlucht was het voor de Kamerleden wel duidelijk dat de verrommeling van de Veluwe ineens een onderwerp was. De belevingswaarde van zo’n werkbezoek telt natuurlijk mee. Zo’n leuke dag met de Kamerleden verbroedert ook.  

Kwaliteit van de bewindspersoon

Een andere factor die maakt dat een project wel of niet doorgaat is de kwaliteit van de bewindspersoon om mensen serieus te nemen. Melanie Schultz is hier een meester in. Of je nou van de coalitie of de oppositie was, je werd nooit afgeserveerd door haar. Zij ging altijd in op de argumenten van de Kamerleden en stelde daartegenover wat er uit andere bronnen kwam. Ze zei dan dat er goede argumenten waren om het zo te doen als het Kamerlid voorstelde, maar dat er ook redenen waren om het op haar manier te doen en dat ze best bereid was om nog een keer na te denken hoe we het anders kunnen doen. Je kon het niet met haar eens zijn, maar je kon niet zeggen dat ze niet naar je luisterde. Melanie Schultz was daar meesterlijk in. Met haar stijl creëerde ze enorm veel goodwill bij Kamerleden en dat is ook een hele belangrijke factor geweest waarom er zoveel projecten zijn doorgegaan toen zij staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat was.

Met MKBA burgers overtuigen

Hoewel ik niet het idee heb dat de MKBA veel invloed had op politieke besluiten, was het wel een goed middel om burgers te overtuigen. Als burgers een project niet willen, dan kun je met een positieve MKBA zeggen dat het project wel het beste is wat we hebben. In de jaren 60 stampte de overheid er alles doorheen. Als er in die tijd een weg nodig was, dan kwam er een weg. Naar burgers die bezwaar hadden werd nauwelijks geluisterd. In de jaren 60 kwamen burgers in opstand tegen dit soort projecten.  Amelisweerd is een mooi voorbeeld. Mensen die voor de weg gingen liggen om duidelijk te maken dat iets niet kon. Er moest een ander instrumentarium komen om burgers te overtuigen. Door een instrument als de MKBA hebben burgers in ieder geval het gevoel dat hun belang wordt meegewogen. Of je als burger je zin krijgt is wat anders, maar je kan niet zeggen: “mijn belang is niet meegewogen en ik ben niet gehoord.”

Tips voor wethouders

Ik adviseer wethouders de MKBA te gebruiken. Het is een instrument dat je ontzettend in je voordeel kunt gebruiken, maar bijna nooit in je nadeel. Je kan er mensen mee overtuigen, maar je kunt met een goed verhaal en door op het juiste moment de juiste vraagtekens te zetten bij de systematiek ook gemakkelijk uitleggen dat je niet in lijn met de MKBA besluit.  

Slimme Financiering heeft een blog geschreven over dit interview. Lees hier de blog.

Klik hier om andere interviews te lezen.

Klik hier om terug te gaan naar het overzicht van nieuwsberichten.

 

 

 

Handig voor beginners

Ervaringen MKBA cursus

  • “De basiscursus MKBA gaf - mede vanwege het feit dat ik reeds stevig in de MKBA werkzaam ben - niet alleen maar nieuws, maar op sommige vlakken was de aanscherping erg nuttig. Ook was het fijn een aantal eigen hersenspinsels bevestigd te zien worden. Dat betekent dan weer wel een hoop werk aan de winkel!”

    Paul Siderius (Prorail)

  • “Door de cursus is het containerbegrip 'MKBA' nu een stuk beter behapbaar geworden. Door de uitleg en de oefeningen kan ik nu MKBA's beter duiden en misschien voorzichtig er zelf één gaan opstellen. Verschillende experts komen aan het woord die elk hun eigen expertise inbrengen en dit alles heel laagdrempelig kunnen vertalen in toepasbare tips.”

    Geeske van Asperen (NISB)

  • “De opleiding legt een goede basis om gericht om te gaan met MKBA’s. Je leert dat het een prachtig instrument is om beslissingen te ondersteunen. De functie en het doel van de MKBA wordt duidelijk toegelicht en op een interactieve manier scherp gesteld. Enthousiaste lesgevers met kennis van zaken!”

    Thomas Christiaens (Vlaamse Overheid)

  • “Een goede cursus met een bevlogen cursusleider die zeer boeiend weet te doceren. Praktische oefeningen die het geleerde direct in de praktijk brengen aan de hand van zeer herkenbare projecten. Cursus gaat goed de breedte in van het hele MKBA spectrum met als toetje de 'MKBA-light' die erg handig is voor kleine projecten.”

    Wilbert van Veggel (Antea Group)

  • “In een goede sfeer met veel interactie worden alle aspecten rond een mkba behandeld. De cursus is niet alleen gericht op rekenen en biedt een ‘bril’ om kosten en baten te betrekken bij keuzes rondom beleid en projecten. Erg compleet, gedegen en plezierig! Wij hebben de cursus gevolgd met een ‘delegatie’ vanuit control, beleid en kennismanagement.”

    Ira Spannenburg (Gemeente Delft)

  • “Het was een eyeopener om te leren dat de wortels van de MKBA in de filosofie liggen en niet in accountancy. Dat de kunst ‘m veel meer zit in helder redeneren, dan in rekenen. Met goede sprekers en een leuke groep deelnemers, bood de cursus een goed evenwicht tussen theorie en oefenen. De Basiscursus MKBA inspireert en smaakt naar meer. ”

    Elmy Everaert (Eigen Haard)

  • “Door enthousiaste bevlogen docenten met veel praktijkervaring wordt je meegenomen in de wereld van de MKBA’s. Een instrument dat toepasbaar is zowel in het fysieke als ook in het sociale domein. Met gedreven medecursisten en inspirerende werkvormen hebben we mogen proeven aan de verschillende mogelijkheden en toepassingen in de praktijk.”

    Marleen Okma (JSO, kennis en adviesbureau sociaal domein)

  • “Een uitstekende en interessante cursus. Voor rekenkamers is de MKBA-methode ook ex post toepasbaar: wat waren de kosten en de baten van het beleid? En bij wie slaan die neer? Dankzij de cursus kan ik MKBA’s van anderen nu ook beter doorgronden.”

    Sylvia van Leeuwen (Rekenkamer Utrecht)

  • “Cursus is een goede inleiding voor geïnteresseerden in maatschappelijke kosten baten analyses voor alle domeinen. Helpt om deze beter te kunnen interpreteren en te gebruiken. Leuke praktijkvoorbeelden, oefeningen en vooral goede sprekers!”

    Martje van Ankeren (Hogeschool van Amsterdam)

  • “De Basiscursus MKBA heeft ruimschoots aan mijn verwachtingen voldaan door het hoge aantal trainers (5!) voor een kleine groep mensen. De flexibele indeling van de cursus bood ruimte voor discussie, waarbij ook het sociale domein ruim aan bod kwam. Door de afwisseling tussen uitleg, oefening en rust was prettig, waardoor de aandacht niet verslapte.”

    Menko Busch (Sinzer)

  • “'Ik vond Niek Mouter (de cursusleider) een hele prettige en inspirerende spreker/trainer. Mooi hoe hij je meeneemt in zijn gedachtegang en de lessen die hij zelf heeft geleerd over MKBA. De andere trainers hebben allemaal hun eigen kracht, en drive, en dat maakt de cursus een heel boeiend en afwisselend samenspel.'”

    Sylvana Rikkert (Lysias Group)

  • “Tijdens de gevorderdencursus heb ik de MKBA systematiek middels de aangeboden praktijkcasussen en rekenoefeningen meer eigen weten te maken. De weging van effecten, zoals gebruikt binnen de MKBA systematiek, biedt mij op professioneel vlak waardevolle handvatten ter begeleiding van klanten bij het nemen van investeringsbesluiten”

    Merian Lelieveld (Hezelburcht Subsidieadviesbureau)

  • “De MKBA-cursus bood mij handvatten om zelfstandig een MKBA uit te voeren. Daarbij waren de sprekers heel inspirerend. Mijn vingers jeuken om te beginnen!”

    Sandra van Straaten (Medewerker Eigen Haard)

  • “Een top cursus! De wetenschap, de toepassing in de praktijk en het nut van MKBA’s werden in een notendop behandeld. Geen eenrichtingsverkeer. ‘Learning by doing’ stond tijdens de cursus helemaal centraal. De cursus heeft mij in z’n totaliteit goede kennis en vaardigheden geboden om de MKBA waaraan ik nu werk, beter uit te voeren!”

    Narly Rambharos (Onderzoek en Statistiek gemeente Groningen)

  • “De MKBA-training was ontzettend leerzaam en de stof direct toepasbaar in mijn praktijk. Ik schrijf me direct in voor een vervolgcursus zodra die er is!”

    Pascal Sijstermans (Sumcity Advisory)

  • “'Tijdens de basiscursus MKBA leer je de juiste vragen te stellen en zelf een MKBA berekening te maken. Ook zie je verschillende vormen van MKBA-light voorbij komen, erg leerzaam! Een zeer nuttige cursus, voor mensen zonder kennis van MKBA tot al een beetje ervaren MKBA’ers. Als je meer wilt weten over het instrument is deze cursus echt wat voor jou.'”

    Ester van der Sterre (Corporatie Eigen Haard)

  • “Door de cursus kan ik de MKBA beter plaatsen. De sprekers belichten de MKBA vanuit verschillende invalshoeken, afgewisseld en onderbouwd met voorbeelden en oefeningen uit de praktijk. Dat geeft mij handvatten om het toe te passen in (studenten)projecten”

    Peter Schinkel (Docent InHolland)

  • “Wat een leerzame cursus! We werden niet alleen snel door de theorie van ‘de’ MKBA geloodst, maar kregen ook een realistische doorkijk in de praktijk van het ambacht. Bovendien werden het nut én de beperkingen van een MKBA helder, en was er aandacht voor de communicatie hierover. En we konden oefenen, en daarbij alle denkbare fouten maken. ”

    Mayan van Teerns (Gemeente Groningen)

  • “De basiscursus MKBA geeft informatie, praktijkvoorbeelden én inzichten waaruit blijkt dat de MKBA een waardevolle bijdrage kan leveren in het besluitvormingstraject. Veel hangt hierbij af van het zorgvuldig doorlopen van het ‘MKBA –stappenplan’. De praktische tips, tools en rekenoefeningen uit de cursus heb ik dan ook als zeer nuttig ervaren. ”

    Stan Rademakers (Kragten)

  • “De gevorderdencursus MKBA heeft mij een zeer welkome kennisverbreding en verdieping opgeleverd op het gebied van MKBAs. Een goede combinatie van theorie en praktijk onder deskundige leiding. De objectieve benadering met aandacht voor voordelen en nadelen van de methodiek was zeer waardevol.”

    Rob van Gerwen (DNV GL)

  • “De basiscursus geeft op uitstekende wijze inzicht in de waarde van de MKBA. Een MKBA is het uitgelezen instrument om vooringenomen standpunten van bestuurders en ambtenaren te objectiveren en het helpt volksvertegenwoordigers, beter gemotiveerd hun keuzes te maken. Eigenlijk zou iedere volksvertegenwoordiger de cursus moeten doen”

    Rene van der Linden (Raadslid Heemskerk)

  • “Ik heb met veel plezier de gevorderdencursus MKBA gevolgd. De docenten bespraken op enthousiaste wijze de theorie en de problemen waar je tegenaan loopt bij de vertaling naar de praktijk. Ik voelde me uitgedaagd en de praktijkoefeningen vond ik zeer leerzaam. Het was een aangename verrassing dat de cursisten uit uitlopende disciplines kwamen. ”

    Rik Froma (Haarlemmermeer)

  • “De basiscursus MKBA geeft een prima inzicht in het instrument. De cursus wordt gegeven door bevlogen experts en geeft informatie van de MKBA filosofie tot en met de praktijk. Aansprekende oefeningen en een interactief karakter geven een goede kijk in de MKBA keuken en dat smaakt naar meer”

    Jos van Veen (Gemeente Den Haag)

  • “De MKBA basiscursus heeft mijn denken gescherpt over de wijze waarop je maatschappelijke effecten in beeld kunt brengen en vooral kunt vergelijken welke maatregelen effectiever zijn. De cursus is divers opgezet met een combinatie van theorie en praktijk en wordt gegeven door ervaren cursusleiders. Absoluut aan te raden wat mij betreft!”

    Hilde van Slooten (Gemeente Delft)

  • “Prima cursus, zeer aan te bevelen! Strak georganiseerd en een goede afwisseling tussen theorie en concrete toepassingen. Vier verschillende docenten droegen ook bij tot het levendige karakter van de cursus. Daarnaast een interessante groep van mede-cursusten uit alle delen en sectoren van het land”

    Joost Frencken (AVANS Hogeschool)

  • “Wil je MKBA's beter begrijpen, beter weten hoe erop te anticiperen, als opdrachtgever een meer serieuze gesprekspartner zijn of zelf MKBA's uitvoeren? Dan is deze training een echte aanrader!”

    Marieke Wiebing (Stichting Lezen & Schrijven)

  • “De cursus MKBA voor gevorderden is een verdieping voor deelnemers met reeds solide kennis van de MKBA. De cursus biedt handvaten om stakeholders mee te nemen in het proces van de MKBA. De interactie tussen theorie en praktijk en het ‘zelf aan de slag’-gehalte maken de cursus een goede basis voor adviseurs en beleidsmakers die nog een stapje verder willen. ”

    Anne Nobel (Witteveen & Bos)

  • “De cursus MKBA gaf mij een beter inzicht in wat een MKBA is en hoe deze (zelf) is toe te passen. De opzet van de cursus is erg prettig, persoonlijk en kleinschalig, waardoor er maximale aandacht is voor persoonlijke leerdoelen. Ook voor professionals in het sociale domein biedt de cursus prima inzichten en uitgangspunten”

    Bert Peterse (Adviseur maatschappelijke ontwikkeling Peel en Maas)

  • “Wat me erg beviel aan de basiscursus is dat de complexe materie heel begrijpelijk en stapsgewijs werd uitgelegd, met een prettige mix tussen denken en doen/oefenen. Ik voelde me na de cursus en met de schat aan bruikbare informatie op de website voldoende uitgerust om zelf met mijn eerste MKBA’s in mijn werkpraktijk aan de slag te gaan.”

    Clim van Daelen (Nierpatienten Vereniging Nederland)

  • “De Basiscursus MKBA en de Gevorderdencursus MKBA hebben me veel inzicht gegeven in de wereld van MKBA's. ik ben te spreken over de diversiteit van deelnemers en de docenten. Een topcursus waarin ook kleinere groepsopdrachten werden behandeld die waardevol waren om bijvoorbeeld in te zoomen op MKBA's binnen het sociale domein”

    Samira Louali (Hogeschool Zuyd)

  • “Al vaak liep ik er in mijn projecten tegen aan dat niet alle meerwaarde van het project in een (financiële) kosten-baten-analyse terugkwam. In de basiscursus MKBA leerde ik hoe ik deze meerwaarde ook een plek kan geven in de afweging tussen kosten en baten. Heel leerzaam en het smaakt naar meer, dus ik kom terug voor de vervolgcursus!”

    Williette van Arendonk (Van Arendonk)

  • “Na betrokken te zijn geweest bij een aantal MKBA’s had ik behoefte aan meer verdieping. De gevorderdentraining bood wat ik zocht. Het gebruik van de MKBA door politici en kritiek vanuit de wetenschap kwamen aan de orde. Er is veel ruimte voor vragen, discussie en actief oefenen. Ik heb nu duidelijk het gevoel meer boven de stof te staan dan voor de cursus.”

    Michiel Nijboer (RHDHV)

  • “De basiscursus MKBA is erg interessant, en duidelijk is dat het hier niet om een standaard trucje gaat, maar om een échte vaardigheid! De discussie die het opstellen van een MKBA teweeg brengt maakt het tot een mooi instrument, waarvan je in deze cursus prima de basisbeginselen onder de knie krijgt!”

    Bart Schalkwijk (KWR Research Institute)

  • “De MKBA basiscursus geeft een brede kijk in de keuken van het toepassen van een MKBA. Meerwaarde is ook dat de cursus door enthousiaste docenten uit de wetenschap en de praktijk wordt gegeven. Daarnaast is er veel ruimte voor vragen en discussie met elkaar, kortom zeer de moeite waard.”

    Gabi van Duijnhoven (Provincie Zuid-Holland)

  • “Een inspirerende basiscursus gegeven door deskundigen uit praktijk en wetenschap. Dit smaakt naar meer.”

    Roger Spitz (Gemeente Venlo)

  • “De basiscursus biedt een mooie inkijk in de denkwijze en onderdelen van een MKBA. Je leert dat de MKBA meer inhoudt dan rekenen alleen (“60% nadenken, 20% rekenen en 20% presenteren”). Enthousiaste cursusleiders, betrokken medecursisten en veel mogelijkheden zelf te oefenen (vaardigheden en rollenspel)."”

    Jenny Zonneveld (Onderzoek en Statistiek, gemeente Nijmegen)

  • “De basiscursus MKBA heb ik met plezier gevolgd. Ik kwam om een betere kijk op dit instrument te krijgen. Dat is zeker gelukt. Er was een deskundig team van begeleiders die goed inspeelden op onze vragen en ons uitdaagden om actief mee te doen. Het heeft mij het inzicht geboden waar ik behoefte aan had.”

    Henk Kuijpers (Gemeente Apeldoorn)

  • “Tijdens de MKBA cursus heb ik goede handvatten gekregen om de maatschappelijke kosten en baten op een volwaardige manier naast de financiële afwegingen in beeld te krijgen. Een verademing in de discussie en het (groeps-)denken tot gevolg!”

    Karin Peeters (Territoria)

  • “Van te voren was ik sceptisch over het in geld uitdrukken van maatschappelijke effecten. Maar door de cursus weet ik dat een MKBA veel meer is dan het berekenen van een prijskaartje. Door zelf in groepjes aan de slag te gaan met procesonderdelen en het berekenen van een MKBA, ervaar je wat nodig is voor een gedegen MKBA.”

    Arwen Hoogenbosch (K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd)

  • “Een prima cursus om de beginselen en de voor- en nadelen van MKBA te vernemen. Vooral de vele praktijkvoorbeelden en rekenoefeningen waren nuttig.”

    Geert Draaijers (Commissie m.e.r.)

  • “Door het volgen van de basiscursus MKBA heb ik een beter begrip gekregen van de methodiek en toepassingsmogelijkheden van een MKBA. Tijdens de cursus werden niet alleen de voordelen van een MKBA belicht, maar werd ook stilgestaan bij de beperkingen. In de cursus is een goede balans tussen theorie, praktijkvoorbeelden en oefeningen. ”

    Frederike Zwenk (Ministerie van Veiligheid en Justitie)

  • “De cursus was goed opgezet met veel deskundige inleiders. Wat me aansprak was de praktische opzet en de mogelijkheid om groepsgewijs aan de slag te gaan met deze weerbarstige materie.”

    Jack Bergman (Avans Hogeschool)

Over MKBA-informatie.nl

Voor de Maatschappelijke kosten- en batenanalyse gaat nog te vaak het spreekwoord 'onbekend maakt onbemind' op. Wanneer men met een MKBA te maken krijgt, was het tot op heden moeilijk om snel de basisinformatie over dit instrument te vinden. Daarom heeft initiatiefnemer en auteur Niek Mouter MKBA-informatie.nl opgezet, in samenwerking met een aantal partners. Hier vindt u informatie over de MKBA, zowel voor beginners als voor gevorderden. Lees verder

Contact

Heeft u een vraag, aanvulling of opmerking neem dan contact met ons op.

© MKBA-informatie.nl